Akut Ürtiker

Akut ürtiker, ürtiker farklı immünolojik ve İnflamatuar mekanizmalarının klinik yansımasıyla meydana gelir. Bu rahatsızlık akut ve kronik olarak sınıflandırılmaktadır. Genel olarak altı haftaya kadar devam eden ürtiker akut olarak değerlendirilir. Bu sürecin uzaması hastalığı kronik hale getirir. Bazen yıllar içinde akut ataklar meydana gelebilir. Akut ürtikerde sebeplerin belirlenme oranı kronik olana göre daha yüksektir. Ürtikerin bu şekilde sınıflanması klinik bulgular ve tetikleyici etkenler dikkate alınarak yapılmaktadır.

Ürtiker ciltte kabarıklıklar, kaşıntılı ve kızarık döküntüler hâkim olur. Bunların büyüklükleri birbirinden farklıdır. Bazıları 1-2 mm çaplı, bazıları ise çok geniş alanları kaplayacak şekilde olur. Bu döküntüler çoğu hastada bir gün içinde etkisini yitirir. Ciltteki kabarıklar geceleri daha fazla kaşınır. Meydana gelen klinik tablonun etkileri akşamları ve kadınlarda adet döneminde daha şiddetli olur. Bazen dudaklarda ve göz kapaklarında şiddetli denecek şişlikler meydana gelebilir. Aynı zamanda hastalarda baş ağrısı, halsizlik, diyare, karın ağrısı, baş dönmesi gibi etkilerde eşlik edebilir. Ürtiker en fazla botun ve göğüs bölgesinde etkili olur. Ciltteki kabarıklıkların üzerine bastırıldığında kızarıklık etkisi kaybolur, daha sonra soluk bir iz gibi olur. Tamamen kaybolduğunda herhangi bir iz bırakmaz.

Ürtiker hastalarının yarısında genellikle bir neden tespit edilmez. Ciltte meydana gelen reaksiyon genellikle dakikalar içinde etkili olur. En fazla görüleni ilaçlara karşı görülen etki nedeniyle yaşanır. Bunlar ilacın kullanılmasıyla birlikte 36 saat içinde etkisini gösterir. Bu ilaçların içinde penisilin grubu, tetrasiklin, sulfonamidler, sefalasporindir. Kişide genetik yatkınlığın olması ürtiker riskini arttırmaktadır.

Arı sokması, kabuklu deniz hayvanları, aşılar, fıstık, süt, balık, maydanoz, kereviz, patates, havuç, baharat, elma, muz, pirinç, portakal gibi unsurlar ve besinler ürtikeri tetikleyebilir.

Gıda maddelerine karşı gelişen ürtiker sıkça görülür. Ancak bunların çoğu bildirilmez. Gıdalar tek başına ya da içindeki baharatlar nedeniyle ürtikere neden olabilir. Dakikalar içinde ortaya çıkan ürtiker etkisinin yanında, besin emiliminin geç olması nedeniyle sonradan gelişenlerde vardır. Bazı gıdalar tüketildikten sonra, yapılan egzersizle ürtiker ortaya çıkabilir. Bu gıdalar genellikle kabuklu deniz ürünleri, fındık ve buğdaydır. Alerjik etkenlerden olmayan ürtikerde görülebilir. Bunlar ilaçların etkisiyle, üst solunum yolu enfeksiyonlarından sonra, hepatit B virüsü etkisiyle gelişebilir.

Bu rahatsızlığın tedavisinde, tanı konulan hastalara antihistaminik ilaçlar verilir. Eğer hastadan yeterli yanıt alınamazsa, ilaçlara kortizon ilave edilir. Hastada alerjik etkilere neden olan faktörler tespit edilerek, yeniden ürtiker oluşmaması için uzaklaştırılır.